Georgia: Targeted and sustained repression of human rights defenders must stop, says Special Rapporteur
GENEVA (5 September 2024) – Human rights defenders in Georgia have faced a wave of repression in 2024 that shows no sign of abating, the UN Special Rapporteur on the situation of human rights defenders, Mary Lawlor, said today.
“In late 2023, I visited Georgia to examine the environment for human rights defenders in the country, and things stood on a precipice,” Lawlor said. “Since then, the situation has deteriorated drastically.”
The Special Rapporteur cited the targeting of human rights defenders during the adoption of the Law on Transparency of Foreign Influence by Parliament earlier this year. The law, enacted on 28 May 2024 despite widespread popular protests in the country, places Georgia in violation of its human rights obligations concerning freedom of association and expression. It came into force on 1 August 2024.
“As the Government railroaded the ‘foreign agent law’ through Parliament, human rights defenders came under vicious, targeted attack,” Lawlor said. “They were physically attacked, subjected to threatening phone calls, and human rights organisations and their individual members saw their offices and homes painted with threats and smears.”
The Special Rapporteur stressed that these attacks were conducted with impunity, and in some cases, appear to have been encouraged by public statements from high-ranking Government officials. On 11 June 2024, Zuka Berdzenishvili, one of the founders of the pro-democracy ‘Shame Movement’, was brutally assaulted, leaving him hospitalised. The attack came shortly after the Speaker of the Georgian Parliament, Shalva Pauashvili, accused Berdzenishvili, and others who had spoken out against the foreign agent law, of terrorism.
“Government officials and members of the ruling party publicly smearing human rights defenders as enemies of the people continues to be a major problem in Georgia,” Lawlor said. “These statements encourage and legitimise attacks against human rights defenders, and in the Georgian context, it appears increasingly clear this is what they are intended to do.”
The Special Rapporteur urged the Government to change course and called for authorities to strongly consider the implementation of the recommendations included in her report to the Human Rights Council earlier this year, on repairing and improving the situation for human rights defenders in the country.
Lawlor is in contact with Georgian authorities regarding her concerns and expressed her willingness to continue engaging with the government to support the implementation of her recommendations.
ENDS
Ms. Mary Lawlor (Ireland) was appointed as Special Rapporteur on the situation of human rights defenders by the Human Rights Council in 2020. She is currently Associate Professor of Business and Human Rights at the Centre for Social Innovation (CSI) at Trinity College Dublin Business School. In 2001 she founded Front Line Defenders – the International Foundation for the Protection of Human Rights Defenders to focus on human rights defenders at risk. As Executive Director between 2001 and 2016, Ms. Lawlor represented Front Line Defenders and played a key role in its development. Ms. Lawlor was previously Director of the Irish Office of Amnesty International from 1988 to 2000, after becoming a member of the Board of Directors in 1975 and being elected its President from 1983 to 1987.
Endorsed by Ms. Gina Romero, Special Rapporteur on the Rights to Freedom of Peaceful Assembly and of Association.
გაეროს სპეციალური მომხსენებელი: საქართველოში უფლებადამცველებზე მიზანმიმართული და ხანგძლივი თავდასხმები უნდა შეწყდეს
ჟენევა (2024 წლის 5 სექტემბერი) – 2024 წელს საქართველოში უფლებადამცველები რეპრესიების ტალღის წინაშე აღმოჩნდნენ, რაც არ სუსტდება, განაცხადა დღეს გაეროს სპეციალურმა მომხსენებელმა მერი ლოულორმა.
„2023 წლის ბოლოს მე ვესტუმრე საქართველოს ქვეყანაში უფლებადამცველების მდგომარეობის შესამოწმებლად და ვითარება სახიფათო იყო“, – თქვა ლოულორმა – „მას შემდეგ სიტუაცია მკვეთრად გაუარესდა.
სპეციალურმა მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ პარლამენტის მიერ მიმდინარე წლის დასაწყისში უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონის მიღებისას უფლებადამცველები მიზანში ამოიღეს. კანონი, რომელიც მიღებულ იქნა 2024 წლის 28 მაისს, მიუხედავად ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციებისა, არღვევს საქართველოს ადამიანის უფლებათა დაცვის ვალდებულებებს გაერთიანებისა და გამოხატვის თავისუფლებასთან დაკავშირებით. კანონი 2024 წლის 1-ელ აგვისტოს ძალაში შევიდა.
„მას შემდეგ, რაც მთავრობამ „უცხოური გავლენის აგენტების კანონი“ პარლამენტის მეშვეობით დაჩქარებული წესით გაიტანა, ადამიანის უფლებათა დამცველები სასტიკი, მიზანმიმართული თავდასხმების მსხვერპლი გახდნენ“, – თქვა ლოულორმა. „მათ ფიზიკურად ესხმოდნენ თავს, აშინებდნენ მუქარის შემცველი სატელეფონო ზარებითა და უფლებადამცველ ორგანიზაციებსა და მათ ცალკეულ წევრებს მათი ოფისები და სახლები მუქარითა და ცილისმწამებლური წარწერებით შეღებილი ხვდებოდათ”.
სპეციალურმა მომხსენებელმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ეს თავდასხმები დაუსჯელად განხორციელდა და ზოგიერთ შემთხვევაში, შესაძლოა, ხელისუფლების მაღალი თანამდებობის პირების საჯარო განცხადებებითაც იყო წახალისებული. 2024 წლის 11 ივნისს პროდემოკრატიული მოძრაობის “სირცხვილიას“ ერთ-ერთ დამფუძნებელს ზუკა ბერძენიშვილს სასტიკი შეურაცხყოფა მიაყენეს, რის შედეგადაც იგი საავადმყოფოში გადაიყვანეს. თავდასხმა მას შემდეგ მოხდა, რაც საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარემ, შალვა პაპუაშვილმა, ბერძენიშვილი და სხვები, რომლებიც უცხოური აგენტების კანონს აკრიტიკებდნენ, ტერორიზმში დაადანაშაულა.
„ხელისუფლების წარმომადგენლებისა და მმართველი პარტიის წევრების მიერ უფლებადამცველთა ხალხის მტრებად გამოცხადება, კვლავაც მთავარ პრობლემად რჩება საქართველოში“, – თქვა ლოულორმა. „ამგვარი განცხადებები ხელს უწყობს და ლეგიტიმაციას აძლევს უფლებადამცველებზე თავდასხმებს და ქართულ კონტექსტში სულ უფრო ცხადი ხდება, რომ მათი მიზანიც სწორედ ეს არის.”
სპეციალურმა მომხსენებელმა მოუწოდა მთავრობას, შეცვალოს კურსი და მოუწოდა უფლებამოსილ პირებს სერიოზულად გაითვალისწინონ ამ წლის დასაწყისში ადამიანის უფლებათა საბჭოსადმი წარდგენილი მისი რეკომენდაციების განხორციელება ქვეყანაში უფლებადამცველთა მდგომარეობის გამოსწორებისა და გაუმჯობესების შესახებ.
ლოულორი კონტაქტზეა საქართველოს ხელისუფლებასთან მის ამ წუხილებთან დაკავშირებით და გამოთქვამს მზადყოფნას გააგრძელოს მთავრობასთან თანამშრომლობა მისი რეკომენდაციების განსახორციელებლად.
